یادتونه؟ شاید نه... ولی بذار من یادتون بیارم. برگردیم به اواخر دهه ۶۰، اوایل دهه ۷۰... یه دوره‌ی عجیب و تلخ که هر از گاهی خبر می‌رسید یه ماشین زده به یه نفر و بعد با سرعت ناپدید شده. فرار! نه دوربین بود، نه پلیس راهور جدی، نه حقوق انسانی. اما این فقط یه سمت ماجرا بود. اون چیزی که استخون آدمو می‌لرزوند این بود: اگه می‌دیدی یه نفر زخمی گوشه خیابون افتاده، نباید کمکش می‌کردی! آره، درست خوندی. کمک نکردن تبدیل شده بود به یه «رفتار عقلانی». نه به‌خاطر بی‌رحمی مردم، بلکه از ترس... چون پلیس اون روزا اصلاً به حرفت گوش نمی‌داد. کمک می‌کردی؟ می‌شدی مقصر! اونم بدون هیچ مدرکی. اگه اون شخص می‌مُرد، باید دیه می‌دادی، زندان می‌رفتی، زندگیت نابود می‌شد. یادم میاد یه جمله‌ی وحشتناک تو خیابون‌ها می‌چرخید: «اگه زدی و نمرد، برگرد دوباره بزن! چون اگه زنده بمونه، تا عمر داره باید خرجش رو بدی!» چی شد که این‌قدر بی‌رحم شدیم؟ چی شد که وجدان جمعی ما، خودش رو خاموش کرد؟ فکر که می‌کنی، فقط دوتا دلیل می‌مونه: بار مالی رو از دوش دولت برداشتن. بجای اینکه دیه از بیت‌المال پرداخت بشه، یه شهروند معمولی رو قربانی می‌کردن. هم پولش رو می‌گرفتن، هم وجدانش رو می‌کُشتن. تخریب همبستگی اجتماعی. ملتی که از کمک به یه زخمی می‌ترسه، چطور می‌تونه کنار هم باشه؟ چطور می‌تونه اعتماد کنه؟ فرقه‌ای که می‌خواست مردم همیشه از هم بترسن، موفق شده بود. و حالا چی؟ الان اوضاع فرق کرده؟ شاید… ولی هنوز هم اون ترس، اون تردید، اون بی‌اعتمادی در گوشه ذهن‌مون هست. درسته، بیمه هست. قانون کمی مهربون‌تر شده. ولی همدلی چی؟ وجدان چی؟ دل‌مون کجاست وقتی یکی وسط خیابون افتاده و صدای کمکش تو شلوغی گم می‌شه؟ بیایید دوباره انسان بودن رو یاد بگیریم. دوباره شجاع باشیم. به هم رحم کنیم. به هم کمک کنیم. برای ایرانی بودنمون، کنار هم باشیم. تیتر رو فراموش کن. فقط فراموش نکن: اگر ما با هم نباشیم، کی هست؟